Beroepscompetentieprofielen

by Marja 30 december 2008

Het voorafgaande.

De minister van OC en W heeft op 4 juli 2002 bepaald, dat elke branche van het beroepsonderwijs een onderzoek moet doen teneinde de beroepscompetentieprofielen voor de branche opnieuw vast te stellen. De Horecabranche is een van de eerste die dit onderzoek heeft uitgevoerd. Hierbij is ook de branche zelf ruimschoots betrokken. Inmiddels zijn op grond van de uitslag de nieuwe profielen vastgesteld. Als afsluiting van deze fase dit debat.

Het bestuur van de Stichting Sommelier Onderwijs Nederland constateerde echter, dat een profiel voor de Sommelier ontbreekt.De voorbespreking.

Omdat bij Ben Rijgersberg, directeur SVH, duidelijk werd dat de Stichting Sommelier Onderwijs Nederland vragen had over een en ander, werd het bestuur van de Stichting uitgenodigd om voorafgaande aan het debat een gesprek te hebben waarin standpunten over en weer aan de orde kwamen. Al snel bleek dat de indruk van ‘vijf voor twaalf’ die bij het bestuur van de Stichting bestond, niet juist is. Rijgersberg en de vertegenwoordigers van Koninklijke Horeca Nederland zegden toe het geheel nog eens te zullen overwegen. Voortaan zal regelmatig door SVH worden geïnventariseerd of zich op onderwijsgebied binnen de Horeca nieuwe ontwikkelingen voordoen, waardoor aanpassingen in het onderwijsstelsel kunnen volgen.Het debat.

Het debat was opgezet als een ouderwets schoolklasje. De bel ging en Hans Steenbergen, hoofdredacteur van Misset Horeca, schreed binnen als onderwijzer in toga met baret.

Vervolgens nam Ben Rijgersberg, hoofd der school, het woord. Hij vertelde de 55 leerlingen in de klas dat de les ging over Beroepscompetenties. In zijn inleiding vertelde Ben dat momenteel alle bedrijfstakken in hun beroepsonderwijs steeds meer overgaan op competenties: wat kan iemand nu eigenlijk? Immers, “kennis en vis blijven maar een paar dagen fris”. De trend is momenteel, dat iemand die in een bepaalde branche is opgeleid, zonder al te veel problemen moet kunnen overstappen naar een andere branche. Een secretaresse uit een metaalfabriek moet zo kunnen switchen naar een bakkerij.

Het bedrijfsleven is er mede voor verantwoordelijk dat de personeelsleden competent blijven.Doel.

De bijeenkomst had als voornaamste doel het luisteren naar elkaars opvattingen. De bedoeling van het goed vaststellen van de nieuwe Beroepscompetentieprofielen voor de Horecabranche is het creëren van een goed stelsel van Horecaonderwijs, dat prima aansluit bij het bedrijfsleven. De school geeft de bagage. Deze wordt verder ontwikkeld in de bedrijfspraktijk, waarbij het bedrijf de mogelijkheid biedt om competenties te verwerven: echt competent wordt je pas in de praktijk.Het panel.

Een panel van deskundigen werd door Hans Steenbergen geconfronteerd met een zestal stellingen, waarover zij en de zaal zich konden uitspreken, allereerst door het opsteken van een groene kaart (‘ik ben het met de stelling eens’) of een rode. De panelleden waren:

Mevrouw Sylvia Udo – Eigenaar Restaurant Les Arcades te IJsselstein
De heer A.J. de Jager – Hajé Restaurants
De heer Sicco Kole – directeur LOB-HTV
De heer Maarten Colijn – IJssalon Martino
De heer Leon IJpelaar – Restaurant Chalet Royal
De heer Cees Helder – Restaurant Parkheuvel
De heer Eduard van der Toolen – Restaurant Parkzicht
De heer Albert Kooij – Koning Willem I College

En, zoals het bij een Lagerhuisdebat gebruikelijk is, er was een prominente persoon aanwezig om de aan beste debater een beker uit te reiken: de heer Dr. Mostert, tweede kamerlid voor het CDA en onderwijsexpert.De stellingen.

Over de volgende stellingen (bedacht door SVH) werd gedebatteerd:

De praktisch ingestelde leerling wordt met overbodige theoretische ballast van school gejaagd. De ambachtsschool was zo gek nog niet. Tijdens de discussie hierover kwam onder meer naar voren, dat van de leerlingen van een basisschool na de Cito toets 60 % naar het VMBO en de Mavo gaat, omdat ze onvoldoende theorie beheersen voor een middelbare opleiding.
Scholen kunnen niet langer verantwoordelijk gehouden worden voor het afleveren van vakmensen. Tijdens de discussie werd duidelijk, dat de scholen hun verantwoordelijkheid delen met de bedrijven. De scholen moeten echter wel met de bedrijven willen samenwerken; daar ontbreekt op dit moment veel aan. Scholen laten soms dubieuze leerlingen doorgaan en gaan niet altijd na of de leerling wel geschikt is voor het vak. En alle scholen hanteren verschillende eisen.
Gastheerschap is een kwestie van talent, opvoeding in sociale- en communicatieve vaardigheden en dus niet van scholing.
Voor werkenden zonder diploma moet de vakproef in ere worden hersteld.
Werknemers voelen er helemaal niets voor om zich te blijven bekwamen.
De sommelier sec is hier een uitstervend ras. De gastheer heeft die functie overgenomen.

Protest.

Deze laatste stelling was door Ben Rijgersberg speciaal toegevoegd naar aanleiding van de heftige protesten van de Stichting Sommelier Onderwijs Nederland tegen het ontbreken van een aparte beroepskwalificatie voor de Sommelier.Enquête.

Om aan te tonen dat de sommellerie in Nederland juist sterk stijgende is, werd gedurende de afgelopen weken een bliksemenquête gehouden onder de 200 leden van het NGS en 100 potentiële leden. Na ontvangst van 37 reacties blijkt dat deze sommeliers gemiddeld 65,55 % van hun taken besteden aan sommelierswerkzaamheden. Veertien van de 37 gaven aan, voor 80-100 % sommelier te zijn. Dit is voor de Stichting S.O.N. een indicatie, dat er wel degelijk voldoende gronden zijn voor een aparte beroepskwalificatie voor Sommelier.Te duur.

Een aantal aanwezigen, waaronder Cees Helder, stelde dat de sommelier een te dure kracht zou zijn voor het bedrijf. Maar het is toch mogelijk, een jonge sommelier in dienst te nemen als medewerker bediening? En de sommelier verdient zijn loon dubbel en dwars terug. De omzet van wijn in Parkheuvel is hoger dan de keukenomzet.Barkeeper eruit, sommelier erin.

Cijfers van het onderzoeksbureau Trendbox over het eerste kwartaal 2003 tonen aan, dat de omzet van gedistilleerd sinds een jaar dramatisch is afgenomen, terwijl die van wijn juist enorm stijgt. En toch kreeg de barkeeper een aparte beroepskwalificatie, terwijl de sommelier daar juist nu veel meer recht op heeft. Wat dat betreft kunnen grote vraagtekens worden gezet bij de officiële enquête, die het SVH eerder liet uitvoeren in de horecabranche. De uitslag daarvan werd immers als basis genomen voor de vaststelling van de nieuwe beroepscompetentieprofielen.De positie van de Sommelier in Nederland.

Nu de opleiding tot Gastronoom-Sommelier in Apeldoorn al ver in haar tweede cursusjaar zit en bovendien in september op vier ROC’s de opleiding voor Aankomend Gastronoom gaat starten (het voortraject), is qua opleidingen een gezonde basis voor het vak gelegd.

In de toekomst streeft de Stichting Sommelier Onderwijs Nederland nog naar een meesterproef voor sommeliers. De titel Maître Sommelier is hiervoor reeds genoemd.

Maar de erkenning van de Sommelier in de CAO moet nog komen. Het is hoog tijd dat werkgevers en werknemers zich realiseren, dat de Sommelier in Nederland een niet meer weg te denken beroepsbeoefenaar is, voor wie een spoedige erkenning op zijn plaats is.

Sinds pakweg 10 jaar is het Nederlands Gilde van Sommeliers lid van de internationale sommeliervereniging A.S.I. Wereldwijd zijn naar schatting 30.000 sommeliers werkzaam.

Wanneer krijgt de Nederlandse sommelier een eigen identiteit?